12 Οκτώβρη 1944: Να λέμε και ποιος την απελευθέρωσε

Βασίλης Ρώτας
Χιλιομόδι Κορινθίας, 23 Απριλίου 1889 - Αθήνα, 30 Μαΐου 1977
Άρης Βελουχιώτης
27 Αυγούστου 1905, Λαμία - 16 Ιουνίου 1945, Μεσούντα Άρτας
Σχέδιο-Σύνθεση (1^ο από 2 του Άρη), Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.V.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)
Με βάση τη γνωστή φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή
«Ο Βασίλης Ρώτας στα ελεύθερα βουνά του ΕΑΜ»
 Ήσουν μεγάλος / δε σε χωρούσε τούτος ο καιρός
Γενειοφόρος Άη Αντάρτης στα ελατόβουνα.
(Γιάννης Ρίτσος)
Βασίλης Ρώτας: Ντουφέκια κλέφτικα ελασίτικα κρέμονται στα κλαδιά του τραγουδιού του ‒ Δυο χαιρετισμοί από τον Γιάννη Ρίτσο ‒ Επίμετρο

12/10/1944

Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Αθήνα. Μια απέραντη λαοθάλασσα πλημμυρίζει τους δρόμους. Το νέο ότι οι μαχητές του ΕΛΑΣ κατέβασαν το πρωί (09:45) από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία έκανε αστραπιαία, στόμα με στόμα, το γύρο της πρωτεύουσας.

«ΛΕΥΤΕΡΙΑ! ΛΕΥΤΕΡΙΑ! Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ», γράφει ο «Ριζοσπάστης» την επόμενη μέρα.«Χάθηκε -σημειωνόταν στο ρεπορτάζ - το βρωμερό κουρέλι του Φασισμού απ' την Ακρόπολη (...). Η μπαρουτοκαπνισμένη Αθήνα, που γνώρισε την πείνα και το βόλι του κατακτητή, το στιλέτο του προδότη (...) ξεχύθηκε ζωντανή ανθρωποθάλασσα να διαλαλήσει τη Νίκη της (...) Διαδηλώσεις που πρώτη φορά βλέπει η Αθήνα ξεχύνονται από παντού. Απ' το Σύνταγμα ως την Ομόνοια (...) Και πάνω απ' όλα μια φωνή που αγκαλιάζει όλη την Αθήνα (...): Ε-Α-Μ! Ε-Α-Μ!».

*
Ύμνος του ΕΑΜ

Στίχοι: Βασίλης Ρώτας
Μουσική: Matvey Blanter
Μαρία Δημητριάδη

Τρία γράμματα μόνο φωτίζουν την ελληνική μας την γενιά
και μας δείχνουν φωτεινό τον δρόμο για να φέρουμε την λευτεριά

Είναι του αγώνα μας τα φώτα κι ο λαός ακολουθεί πιστά,
νέοι, γέροι, όλοι μαζί φωνάζουν: ζήτω, ζήτω, ζήτω το ΕΑΜ

Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα θα μας σώσει και πάλι απ’ την σκλαβιά
κι έχει πρόγραμμα λαοκρατία˙ ζήτω ζήτω, ζήτω το ΕΑΜ

Έχει ενώσει όλο τον λαό μας, έχει την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ,
κι έχει πρόγραμμα λαοκρατία˙ ζήτω ζήτω, ζήτω το ΕΑΜ

*

Άρης Βελουχιώτης
27 Αυγούστου 1905, Λαμία - 16 Ιουνίου 1945, Μεσούντα Άρτας
Σχέδιο (2ο από 2 του Άρη), Μπάμπης Ζαφειράτος, 10.VI.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)
Και πίσω τον ακολουθάει πάντοτες ένας τρανός αητός με μια σημαία.

(Γιάννης Ρίτσος)

Όρκος του λαού μας θα ’ναι ‒μα τον Άρη‒ : Ο ΑΡΗΣ

Ο ύμνος του ΕΛΑΣ

Στίχοι: Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη
Μουσική: Νίκος Τσάκωνας
Μίκης Θεοδωράκης

Με το ντουφέκι μου στον ώμο
σε πόλεις κάμπους και χωριά
της λευτεριάς ανοίγω δρόμο
της στρώνω βάγια και περνά

Εμπρός Ε.Λ.Α.Σ. για την Ελλάδα
το δίκιο και τη λευτεριά
σ’ ακροβουνό και σε κοιλάδα
πέτα πολέμα με καρδιά

ένα τραγούδι είν’ η πνοή σου
καθώς στη ράχη ροβολάς
και αντιλαλούν απ’ τη φωνή σου
καρδιές και κάμποι Ε.Λ.Α.Σ. Ε.Λ.Α.Σ.

Παντού η Πατρίδα μ’ έχει στείλει
φρουρό μαζί κι εκδικητή
κι απ’ την ορμή μου θ’ ανατείλει
καινούργια λεύτερη ζωή

Με χίλια ονόματα μία χάρη
ακρίτας ειτ’ αρματολός
αντάρτης, κλέφτης, παλληκάρι
πάντα ειν’ ο ίδιος ο λαός.

*

Στέφανος Σαράφης
Τρίκαλα 1890 - Δολοφονήθηκε στην Αθήνα, 31 Μαΐου 1957
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 1.VI.2015 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)
Σαν ατσάλινο τείχος
Στέφανος Σαράφης: Η Γέννηση και το Μέλλον του ΕΛΑΣ ‒ Γιάννης Ρίτσος: Η απόφασή σου σπιθοβόλαγε σα γαλάζιο αστέρι στα μάτια της Ελλάδας

Σαν ατσάλινος τείχος

Αντάρτικο

Στίχοι: ; Μουσική: ; 

Τα Αντάρτικα

Συμμετέχουν: Μαρία Δημητριάδη, Αφροδίτη Μάνου και Χορωδία. Διασκευή, ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας:

Θάνος Μικρούτσικος.

Πρώτη κυκλοφορία του δίσκου: 1981

Σαν ατσάλινο τείχος που αλύγιστος ορμάει
στα πεδία των τίμιων μαχών.
Με αρχηγούς Σαμαρινιώτη, Καραγιώργη και Σαράφη
που `ναι οι μάνες του λαϊκού στρατού.

Δίχως τανκς, αεροπλάνα, μόνο όλμους πολυβόλα
και ψυχή σαν του λαϊκού στρατού.
Με καθοδήγηση λαμπρή του αρχηγού μας Βελουχιώτη
ξεψυχάει ο αγκυλωτός του φασισμού.

Να η ώρα μας ήρθε και σαν θύελλα ξεσπάει
στον αγώνα η παγκόσμια εργατιά.
Μια φωνή αντηχεί στον αέρα πέρα ως πέρα
"μ’ επανάσταση θα διώξουμε τη σκλαβιά".

Κι ο αγέρας που μουγκρίζει τη σημαία κυματίζει,
τη βαμμένη απ το αίμα του λαού.
Κατακόκκινη τη νίκη μας αγγέλει του λαού μας
με ένα "ζήτω" γύρω γύρω από παντού.

*
To video χρησιμοποιείται για λόγους εκπαιδευτικούς και επ' ουδενί για κερδοσκοπικούς.